رونق پخت قوقون و چاپاتی در ترکمن صحرا/ بازار آشتی کنان داغ است
تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۶۵۹۳۴
خبرگزاری مهر- گروه استانها: فقط چند روز تا پایان ماه مبارک رمضان امسال باقی مانده و پایان ۳۰ روز روزه داری مردان و زنان مسلمان فرامی رسد.
روز نخست ماه شوال، عید بزرگ فطر به عنوان یکی از گرامی‌ترین اعیاد مسلمانان از راه می‌رسد و اقوام مختلف ایرانی در نقاط گوناگون این پهنه گسترده با آداب و رسوم مختلف این عید را بزرگ می‌دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
استان گلستان به سبب تنوع قومیتی در زمره استان‌های شاخص کشور محسوب می‌شود و به همین دلیل با آئین‌ها و رسوم مختلف این روز را گرامی داشته می شود؛ رسومی که در قومیت‌های مختلف گلستان مانند سیستانی، مازنی، کتولی، ترکمن، بلوچ و قزاق شکل و شمایل خاص خود را دارد.
ترکمن‌های گلستان به عنوان تشکیل دهنده یک سوم از بافت جمعیتی استان گلستان در نکوداشت عید فطر تلاش‌های بسیار داشته و سنت‌های خاصی برای بزرگداشت آن دارند.
اهالی شهرستانهای گنبدکاووس، کلاله، مراوه تپه، آق قلا، گمیشان و بندرترکمن از شهرستانهای ترکمن نشین در استان گلستان هستند که در عید فطر آداب و رسوم خاصی دارند.
مغازه‌ها تا سحر اقلام عیدانه می‌فروشند
با نزدیک شدن به روزهای پایانی ماه رمضان ترکمن‌های گلستان خود را برای برگزاری عیدی که پاداش یک ماه عبادت و روزه داری است آماده می‌کنند. نظافت و رفت و روب خانه‌ها و منازل و خرید عیدانه شامل لباس، کیف و کفش برای خردسالان و بزرگترها و همچنین پخت انواع شیرینی‌های سنتی و تهیه آجیل و میوه از جمله آئین‌های ترکمن در آستانه حلول ماه شوال است.
زنان ترکمن با خانه تکانی و نونوار کردن اسباب و اثاثیه به استقبال عید می روند اگر در روزهای اخیر به بازارهای مناطق ترکمن نشین سری بزنید شاهد بازارهای شلوغ و پر رونق در این مناطق هستیم که در برخی مواقع تا وقت سحر هم مغازه‌ها به ارائه مایحتاج ایام عید خانواده‌ها مشغول هستند.
زنان و دختران ترکمن چند روز آخر ماه مبارک رمضان با انجام خانه تکانی و نونوار کردن اسباب و اثاثیه به استقبال عید فطر می‌روند.
پخت انواع نان‌های روغنی به نام‌های (چاپاتی)، (پوستیق)، (بؤرک) و (بیشمه) و توزیع آن بین همسایه‌ها و خویشاندان، از جمله رسوم زنان ترکمن برای آمدن عید فطر است.
یکی دیگر از این نان‌ها «قوقون» است. قوقون نوعی نان روغنی مخصوص است که برای توزیع بین همسایگان پخت می‌شود. در این سنت دیرین، معمولاً زنان در سه روز پایانی ماه مبارک رمضان در خانه‌های خود این نان‌ها رو پخت و به نیت شادی اموات و درگذشتگان آن را توزیع می‌کنند.
آی گورمک فراموش شدنی نیست
یکی از آداب و سنت‌های قدیمی ترکمن‌ها آی گورمک است. سنتی که در آن پیر و جوان برای یافتن هلال ماه شوال در شب بیست و هشتم و بیست و نهم ماه رمضان به پشت بام‌ها رفته تا هلال ماه را رؤیت کنند.
در گذشته‌های دور که ابزار آلات نوین و تلسکوپ‌های بزرگ و همچنین معادلات فیزیکی در دسترس همگان نبود این سنت جلوه‌های بیشتری داشت.
نماز عید فطر
در آغاز روز عید و پس از طلوع خورشید مردها، جوانان و نوجوانان ترکمن با پوشیدن بهترین لباس، سواره و پیاده به سمت عیدگاه می‌روند تا ضمن گوش سپردن به مواعظ علما و بهره‌مندی از ارشادات دینی، به طور یکپارچه در محوطه عیدگاه جمع شوند و در نماز عید فطر، در صفوفی بهم فشرده شرکت می‌کنند و بدین ترتیب اتحاد و یکپارچگی خود را به نمایش می‌گذارند.
عیدگاه ها مناطقی فراخ و مسطح در مناطق پیرامونی شهرها و روستاها هستند که در اعیاد اسلامی مانند عید فطر و قربان میزبان نمازگزاران است.
پس از پایان یافتن نماز، مردم به سمت ردیف‌های جلو می‌روند تا ضمن دست دادن به امام جماعت و دیگر روحانی‌ها، عید را به آنها تبریک بگویند که در این مواقع، صفی طولانی ایجاد می‌شود؛ ترکمن‌ها عقیده دارند که دست دادن به روحانی‌ها در عیدگاه ثواب بسیار دارد و باعث قبولی بیشتر طاعات می‌شود.
پس از اقامه نماز عید، دید و بازدیدها و تبریک گفتن‌ها فرا می‌رسد. افراد هر خانواده به تمام اقوام خود چه در همان محل باشد یا «اوبه‌های» (روستا) دیگر سرمی‌زنند و احوال پرسی کرده و عید فطر را به آنها تبریک می‌گویند که این کار نمونه بارز تأکید قرآن برای صله رحم و خبرگیری از حال بیماران، خویشان و مؤمنان است.
خانواده‌های ترکمن، بعد از اقامه نماز عید فطر به زیارت قبور درگذشتگان خود می‌روند و در کنار قبور آنها قرآن تلاوت کرده و برای شادی روح اموات دعا می‌کنند.
باش پیطره
ترکمن‌ها همانند سایر مسلمانان پرداخت فطریه را به عنوان وظیفه شرعی و دینی دانسته و مقدار آن برای هر فرد توسط علمای دینی تعیین و اعلام می‌شود. زکات فطره (باش پیطره) باید پیش از برگزاری نماز عید به افراد مستحق پرداخت شود و ترکمن‌ها مبلغ تعیین شده از سوی علمای خود را به ازای هر نفر به عنوان یک وظیفه دینی و شرعی پرداخت می‌کنند.
اعیاد فطر و قربان در بین ترکمن‌ها، ایام دور ریختن کدورت‌ها هم است و خویشاوندان و دوستانی که به هر دلیل با همدیگر قطع رابطه کرده باشند، معمولاً در این ایام دست از کدورت‌ها شسته و با رفتن به منازل همدیگر، رسم دوستی و قرابت را دوباره برقرار و رابطه‌های منقطع را متصل می‌کنند.
ترکمن‌ها به دید و بازدید ایام عید اهمیت خاصی می‌دهند و به همین دلیل سفره‌های عید در خانواده‌ها ترکمن معمولاً تا سه روز پهن است و دوستان و آشنایان با اغتنام از فرصت عید، ضمن به جای آوردن صله رحم و تبریک عید که توصیه اسلامی هم محسوب می‌شود، با جمع شدن دور هم در فضایی آکنده از صمیمیت و شادی، مشکلات روزمره را به فراموشی می‌سپارند.
به گزارش مهر، اعیاد اسلامی اعم از فطر و قربان در بین ترکمن‌ها، ایام دور ریختن کدورت‌ها و آشتی کنان است که در بین ترکمن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است و از قدیم الایام به عنوان یکی از مهم ترین اعیاد، گرامی داشته شده و با سنت‌های خاصی در بین این قوم همراه بوده است.
کد خبر 5758832منبع: مهر
کلیدواژه: ترکمن ها عید سعید فطر گرگان گلستان بندرترکمن رمضان 1402 نماز عید سعید فطر آداب و رسوم اهل سنت راهپیمایی روز قدس روز قدس بوشهر کرمانشاه رمضان 1402 فلسطین ارتش جمهوری اسلامی ایران عکس استانها گرگان ماه مبارك رمضان روز جهانی قدس روز قدس 1402 تبریز خطبه های نماز جمعه نماز عید ترکمن ها عید فطر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۶۵۹۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۱۷ نقطه از گلستان میزبان برنامه‌های دویست و نود و یکمین سالروز تولد مختومقلی فراغی است
به گزارش جام جم آنلاین از گرگان الهام متین گفت: از ۱۱ تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه سال جاری در ۱۷ شهرستان و منطقه استان گلستان، ویژه دویست و نود و یکمین سالروز تولد مختومقلی فراغی، شاعر و عارف شهیر ایرانی ترکمن برنامه‌های متعدد و متنوعی پیش‌بینی و برنامه‌ریزی‌شده و در طبق یک جدول زمانی مشخص اجرا خواهند شد.
وی افزود: این برنامه‌ها با شعار «مختومقلی فراغی؛ همبستگی اجتماعی و هویت ایرانی اسلامی» و با تشکیل محفل شعر و سخنرانی با محوریت این شاعر شهیر در عصر ۱۱ اردیبهشت‌ماه در مجتمع فرهنگی و هنری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان بندرگز آغاز می‌شود.
متین ادامه داد: برنامه‌هایی نیز به میزبانی مجتمع‌های فرهنگی ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی به ترتیب در شهرستانهای کردکوی، بندر ترکمن، علی‌آباد، آق‌قلا و گنبدکاووس از تاریخ ۱۲ تا ۲۵ اردیبهشت‌ماه با محوریت این شاعر ایرانی ترکمن برپا می‌شوند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان، گفت: همچنین در تالار فخرالدین اسعد گرگانی، کتابخانه امام محمد غزالی، شهر تاتارعلیا، شهر فراغی، روستای گرکز، روستای قزلجه آق امام، شهر ینقاق، روستای حاجی قوشان، دانشگاه گنبد نیز برنامه‌هایی اجرا خواهند شد.
الهام متین، با اشاره به اینکه در تاریخ ۲۷ اردیبهشت‌ماه، برنامه متمرکزی در آق تقای مزار مختومقلی برپا می‌شود و پایان‌بخش مجموعه برنامه‌های نکوداشت است، درباره محتوای برنامه‌ها، گفت: نشست‌های آموزشی تبیینی، سخنرانی و شعرخوانی موضوعی و اجرای موسیقی سنتی با محتوای اشعار مختومقلی فراغی و نیز نمایش و سرود و تجلیل از مختومقلی شناسان ازجمله برنامه‌های پیش‌بینی‌شده است.
وی با اشاره به برپایی جلسات متعدد استانی و شهرستانی و ملی برای توجه ویژه به مختومقلی فراغی شاعر و عارف شهیر ایرانی ترکمن، گفت: مکاتبات اداری به انجمن مفاخر کشور به‌منظور ثبت تاریخ ولادت مختومقلی در تقویم ملی انجام‌شده است. همچنین مکاتباتی با بنیاد مفاخر ایران انجام‌شده و به دنبال آن هستیم که مختومقلی فراغی به‌عنوان ۲۷۴ مین چهره فاخر ایران اسلامی به ثبت برسد.
الهام متین ضمن دعوت از فرهیختگان و اهالی فرهنگ و شعر و ادب و عموم مردم به حضور و بهره‌مندی از برنامه‌ها، افزود: همچنین در گستره ملی در مهرماه سال جاری نیز برنامه‌ای پیش‌بینی‌شده است که متعاقباً جزئیات آن اعلام خواهد شد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان در بخش پایانی سخنانش با تأکید بر اینکه برپایی چنین رویدادهایی نیازمند بازتاب رسانه‌ای ویژه و گسترده است، گفت: امیدوارم با طراحی سایت و سامانه‌ای برای تجمیع تمامی رویدادها و برنامه‌ها و اقداماتی که در سالیان گذشته تا به امروز انجام‌شده بتوانیم آرشیوی منسجم و قابل بهره‌برداری آیندگان تهیه کنیم.
وی ادامه داد: همچنین تا به امروز و به گواه برخی از صاحب‌نظران حدود ۴۰ عنوان کتاب درباره این شاعر شهیر قلمی و منتشر شده و لازم است در فضایی این‌چنینی با رعایت حقوق مؤلفین و ناشرانش تجمیع شده تا به سهولت در اختیار همگان قرار بگیرد.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند